Tiếp xúc thường xuyên với ánh nắng mặt trời không chỉ gây hại cho da mà còn là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến mộng thịt – một bệnh lý phổ biến về mắt. Tình trạng này không chỉ gây khó chịu, mất thẩm mỹ mà còn tiềm ẩn nguy cơ đe dọa thị lực, đặc biệt là với những người thường xuyên lao động ngoài trời.

Thấu hiểu những lo lắng đó, Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa, với nền tảng chuyên môn vững vàng của đội ngũ y bác sĩ và hệ thống trang thiết bị hiện đại, mang đến quy trình phẫu thuật mộng thịt tiên tiến, nhẹ nhàng. Chúng tôi cam kết đồng hành cùng bệnh nhân trên hành trình bảo vệ đôi mắt với sự an toàn và tận tâm cao nhất.

1. Hiểu rõ về Mộng thịt (Mây thịt)

Mộng thịt (còn gọi là mây thịt) là hiện tượng một khối mô liên kết bất thường phát triển từ kết mạc (phần lòng trắng của mắt) và dần "bò" hay xâm lấn vào giác mạc (phần lòng đen). Khối mô này thường có hình dạng cánh hoặc tam giác.

1. Nguyên nhân: Yếu tố chủ đạo là sự phơi nhiễm kéo dài với tia cực tím (UV) từ mặt trời. Các yếu lố cộng hưởng khác bao gồm môi trường nhiều gió, bụi bẩn và không khí khô nóng.
2. Tiến triển: Bệnh có thể xuất hiện ở một hoặc cả hai mắt. Khi mộng phát triển lớn, nó có thể gây loạn thị (do kéo kéo giác mạc), che khuất tầm nhìn, làm mắt đỏ và chảy nước mắt liên tục. Nếu để mộng lan đến trung tâm đồng tử, thị lực có thể bị suy giảm nghiêm trọng và không thể phục hồi.
3. Phân loại (theo WHO): Y khoa thường phân loại mộng theo 4 cấp độ để đánh giá mức độ xâm lấn:
4. Độ 1: Mộng mới lan đến rìa giác mạc.
5. Độ 2: Mộng lan đến điểm giữa rìa giác mạc và bờ đồng tử.
6. Độ 3: Mộng phát triển, xâm lấn đến bờ đồng tử.
7. Độ 4: Mộng che lấp hoàn toàn đồng tử.
8. Tại Việt Nam: Do đặc thù khí hậu nhiệt đới, tỷ lệ người mắc bệnh này tương đối cao (dao động 5,2% - 20% tùy vùng), đặc biệt ở nhóm lao động ngoài trời.

2. Mục đích của phẫu thuật mộng thịt là gì?

Khi mộng thịt đã phát triển quá lớn, bắt đầu tác động xấu đến thị lực, ảnh hưởng lớn đến thẩm mỹ hoặc có khả năng gây biến chứng, phẫu thuật là giải pháp can thiệp bắt buộc và hiệu quả nhất.

Đây là một thủ thuật y khoa nhằm bóc tách và loại bỏ hoàn toàn khối mô mộng đang xâm lấn. Mục đích là giải phóng giác mạc, ngăn chặn sự phát triển của mộng, từ đó khôi phục thị lực và cải thiện vẻ thẩm mỹ cho đôi mắt.

3. Chỉ định phẫu thuật mộng thịt: Ai là người phù hợp?

Bác sĩ sẽ khuyến nghị phẫu thuật cho các trường hợp đáp ứng đủ các tiêu chí sau:

1. Mộng đã ở độ 2 (theo WHO) trở lên, tức là đã lan qua rìa giác mạc và có nguy cơ cao tiến vào vùng đồng tử, đe dọa trực tiếp đến thị lực.
2. Các chỉ số sức khỏe mắt ổn định: Nhãn áp trong giới hạn cho phép (bệnh nhân không bị tăng nhãn áp - glaucoma - đang trong giai đoạn không kiểm soát).
3. Sức khỏe toàn thân ổn định: Không mắc các bệnh lý nội khoa nghiêm trọng (như tim mạch, huyết áp cao, tiểu đường mất bù) mà chưa được kiểm soát tốt.
4. Mắt không trong tình trạng viêm nhiễm cấp tính (như viêm kết mạc, viêm giác mạc) tại thời điểm phẫu thuật.

4. Phương pháp phẫu thuật tối ưu: cắt mộng và ghép kết mạc tự thân

Tại Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa, chúng tôi ưu tiên áp dụng kỹ thuật phẫu thuật được y học thế giới công nhận là hiệu quả hàng đầu: cắt mộng kết hợp ghép kết mạc tự thân.

Quy trình kỹ thuật: Bệnh nhân được gây tê tại chỗ. Phẫu thuật viên sẽ cẩn thận bóc tách và cắt bỏ toàn bộ khối mô mộng thịt. Ngay sau đó, một mảnh kết mạc khỏe mạnh (thường được lấy từ chính mắt của bệnh nhân, ở vùng thái dương trên) sẽ được bóc tách và cấy ghép vào khu vực vừa loại bỏ mộng. Mảnh ghép này được cố định bằng keo sinh học chuyên dụng hoặc chỉ tự tiêu.

Ưu điểm của phương pháp này:

1. Tỷ lệ tái phát cực thấp (dưới 1%): Đây là ưu điểm lớn nhất, do mảnh ghép kết mạc lành đóng vai trò như một "hàng rào" sinh học ngăn chặn mô xơ phát triển trở lại.
2. Giảm thiểu tối đa cảm giác khó chịu và đau đớn cho bệnh nhân cả trong và sau khi mổ.
3. Thời gian phục hồi diễn ra nhanh chóng, thường chỉ mất khoảng vài ngày đến một tuần.
4. Đảm bảo tính thẩm mỹ cao nhất cho mắt sau phẫu thuật.
5. Không cần nằm viện, bệnh nhân có thể ra về ngay trong ngày (phẫu thuật ngoại trú).

5. Quy trình phẫu thuật mộng thịt diễn ra như thế nào?

Một ca phẫu thuật mộng thịt tiêu chuẩn (thường kéo dài tổng cộng khoảng 20 - 30 phút) tại bệnh viện sẽ bao gồm các bước:

1. Bước 1: Thăm khám và Sàng lọc tổng quan Bác sĩ sẽ kiểm tra thị lực, đo nhãn áp, đánh giá chính xác cấp độ mộng và khai thác tiền sử bệnh lý toàn thân. Đây là bước sàng lọc then chốt để đảm bảo bệnh nhân đủ điều kiện sức khỏe tham gia phẫu thuật.
2. Bước 2: Chuẩn bị phẫu thuật và Gây tê Bệnh nhân được đưa vào phòng mổ vô trùng. Bác sĩ tiến hành nhỏ thuốc tê tại chỗ để làm tê bề mặt mắt. Mí mắt sẽ được cố định mở bằng vành mi chuyên dụng và vùng phẫu thuật được sát trùng kỹ lưỡng.
3. Bước 3: Thực hiện Cắt mộng và Ghép kết mạc Sau khi thuốc tê phát huy tác dụng, bác sĩ sẽ bóc tách và loại bỏ hoàn toàn mô mộng thịt. Kỹ thuật ghép kết mạc tự thân được thực hiện ngay sau đó để tối ưu hóa kết quả.
4. Bước 4: Hoàn tất và Hướng dẫn hậu phẫu Mắt sẽ được che lại bằng băng gạc y tế vô trùng. Bệnh nhân được kê đơn thuốc nhỏ mắt (gồm kháng sinh và steroid) để kháng viêm và ngăn ngừa tái phát. Bệnh nhân được phép ra về trong ngày và nhận lịch hẹn tái khám.

6. Phục hồi sau phẫu thuật: Những điều bắt buộc phải tuân thủ

Việc tuân thủ chặt chẽ chỉ định hậu phẫu là chìa khóa vàng để mắt hồi phục nhanh chóng và hạn chế tối đa rủi ro tái phát:

1. Sử dụng thuốc nhỏ mắt đúng theo liều lượng và thời gian Bác sĩ đã kê đơn.
2. Tuyệt đối không dùng tay dụi mắt, vì hành động này có thể gây di lệch mảnh ghép.
3. Luôn đeo kính râm khi đi ra ngoài trời để bảo vệ mắt khỏi tia UV.
4. Bảo vệ mắt, tránh để mắt tiếp xúc với môi trường khói bụi, nước bẩn hoặc các loại hóa chất.
5. Không trang điểm vùng mắt và không sử dụng kính áp tròng trong vòng 2-3 tuần đầu tiên.
6. Trong vài ngày đầu, cần hạn chế thời gian sử dụng các thiết bị điện tử như TV, máy tính, điện thoại.
7. Kiêng các hoạt động thể thao, vận động mạnh và không đi bơi ít nhất trong 2 tuần.
8. Thực hiện tái khám đầy đủ theo lịch hẹn của bác sĩ.

7. Những lưu ý quan trọng và rủi ro (hiếm gặp)

Các điểm cần lưu ý:

1. Chỉ tiến hành phẫu thuật khi tình trạng sức khỏe toàn thân ổn định và mắt không ở trong giai đoạn viêm nhiễm cấp.
2. Cần cân nhắc thời điểm mổ phù hợp: Tránh phẫu thuật quá sớm khi mộng còn nhỏ, đồng thời cũng không nên trì hoãn quá lâu để mộng xâm lấn sâu, gây ra biến chứng.
3. Nên ưu tiên các kỹ thuật hiện đại (như ghép kết mạc tự thân) để giảm thiểu nguy cơ tái phát ở mức thấp nhất.
4. Tuyệt đối không tự điều trị tại nhà bằng các biện pháp dân gian chưa được kiểm chứng.
5. Nguy cơ tái phát sẽ cao hơn ở người trẻ tuổi, người thường xuyên tiếp xúc tia UV, hoặc nếu không tuân thủ đúng hướng dẫn chăm sóc sau mổ.
6. Nên chọn các bệnh viện, cơ sở y tế chuyên khoa mắt có uy tín để thực hiện.

Các biến chứng (dù hiếm gặp): Phẫu thuật mộng thịt bằng kỹ thuật tiên tiến có độ an toàn rất cao, tuy nhiên, vẫn tồn tại một số rủi ro dù rất hiếm:

1. Nhiễm trùng: Rủi ro này rất thấp nếu quy trình mổ đảm bảo vô trùng và bệnh nhân tuân thủ việc dùng kháng sinh sau mổ.
2. Chảy máu: Thường chỉ ở mức độ nhẹ và dễ dàng được kiểm soát tại chỗ.
3. Cảm giác khô mắt, nhìn mờ tạm thời: Một số ít bệnh nhân có thể gặp tình trạng này trong thời gian đầu, chủ yếu do sưng nề hoặc ảnh hưởng của thuốc, và sẽ dần ổn định trở lại.
4. Tần suất xảy ra các biến chứng này là rất thấp và hoàn toàn nằm trong tầm kiểm soát của đội ngũ y bác sĩ có tay nghề cao.

Việc lựa chọn chính xác phương pháp phẫu thuật mộng thịt và một cơ sở y tế uy tín là yếu tố then chốt để giảm thiểu rủi ro tái phát mộng thịt. Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa luôn cam kết cung cấp cho quý khách hàng quy trình mổ tân tiến, đảm bảo an toàn cùng chất lượng dịch vụ chăm sóc chu đáo.